Vitamine C wordt ook wel ascorbinezuur genoemd – afkomstig van het Latijnse "a scorbutus," wat "zonder scheurbuik" betekent, de ziekte die kan ontstaan bij een ernstig tekort aan vitamine C. Vitamine C is echter veel meer dan alleen ascorbinezuur.
Synthetisch ascorbinezuur wordt meestal geproduceerd uit maïs- of rijstzetmeel en is veel zuurder dan het natuurlijke vitamine C-complex. Vitamine C in voedsel is van nature gebufferd en veroorzaakt zelden de maagklachten die geassocieerd worden met ascorbinezuur. Toch is synthetisch ascorbinezuur volledig bio-identiek aan het ascorbinezuur dat in de lever (of nieren) van alle dieren wordt aangemaakt, behalve bij mensen, apen, lemuren, cavia’s en een bepaalde vleermuissoort.
De Hongaarse biochemicus Albert Szent-Györgyi, die in 1937 de Nobelprijs ontving voor zijn ontdekking van vitamine C, stelde zelf dat er een verschil is tussen ascorbinezuur en het vitamine C-complex. Uit zijn onderzoek bleek dat ascorbinezuur niet even effectief was als vitamine C in fruit en groenten. Volgens hem zijn bepaalde “fyto-chemische kleuren (flavonolen)” nodig om een optimaal effect te bereiken, zoals hij in een artikel in het tijdschrift Nature in 1936 schreef.
Dit werd bevestigd door een studie van Cornell University in de Verenigde Staten, gepubliceerd in Nature in 2000. Hieruit bleek dat 5,7 mg vitamine C uit hele appels even effectief was als 1.500 mg geïsoleerd ascorbinezuur. De onderzoekers concludeerden dat “bijna alle antioxidante activiteit in appels” waarschijnlijk te danken is aan andere fyto-chemicaliën, waaronder fenolverbindingen en flavonoïden, die ook in appels aanwezig zijn. (Marian V. Eberhardt, Chang Yong Lee & Rui Hai Liu. 2000)
In een andere studie, uitgevoerd in 2007 aan de universiteit van Milaan, werd een eenmalige dosis van 150 mg ascorbinezuur vergeleken met 150 mg vitamine C uit sinaasappels. De deelnemers die vitamine C uit sinaasappels hadden gekregen, vertoonden een antioxidante werking in hun witte bloedcellen, terwijl de deelnemers die alleen ascorbinezuur of een placebo kregen, dit niet deden. (Stevenson DE, Hurst RD. 2007)
Ook ascorbinezuur is effectief
Dit betekent echter niet dat puur ascorbinezuur niet werkzaam is, iets wat onder andere Linus Pauling – eveneens Nobelprijswinnaar – aantoonde in zijn onderzoek met meer dan 100.000 gepubliceerde studies en rapporten over ascorbinezuur. Hij stelde dat mensen hoge doses ascorbinezuur nodig hebben om het tekort aan vitamine C in het moderne dieet te compenseren.
Bij een ernstig en langdurig tekort aan vitamine C verzwakken onze bloedvaten en weefsels, omdat het collageen dat het lichaam gebruikt om huid, kraakbeen, botweefsel, tanden, tandvlees, pezen, ligamenten en bloedvaten op te bouwen en te repareren, wordt afgebroken. Volgens Linus Pauling kan het lichaam bij zelfs een minder ernstig tekort aan vitamine C niet al het collageen produceren dat nodig is om kleine beschadigingen in de bloedvaten te herstellen.
In 2013 werd uiteindelijk een analyse uitgevoerd van de weinige studies die ascorbinezuur en vitamine C uit voedsel vergeleken. De onderzoekers konden geen “verschillen tussen synthetische en natuurlijke vitamine C” vaststellen, ongeacht de populatie, studietype of interventie in “stabiele vergelijkende studies over de biologische beschikbaarheid bij mensen.” Ze merkten echter op dat de bioflavonoïden in planten en fruit bekend staan om hun invloed op diverse soorten biologische activiteit in het lichaam en dat de fenolverbindingen in vitamine C-rijke planten en vruchten waarschijnlijk een cruciale rol spelen bij de antioxidante bescherming tegen vrije radicalen. (Carr AC1, Vissers MC. 2013)
Welke soort vitamine C-supplement moet je kiezen?
Voor de grootst mogelijke antioxidanteffect is het waarschijnlijk het beste om het volledige vitamine C-complex uit voedingsbronnen te halen die alle belangrijke cofactoren bevatten, en indien nodig aan te vullen met hogere doses ascorbinezuur als het immuunsysteem een extra boost nodig heeft. Voedingssupplementen op basis van whole food bevatten het volledige vitamine C-complex. Dit is waarschijnlijk de reden waarom vitamine C uit whole food zowel beter wordt verdragen door gevoelige magen als een betere werking in het lichaam heeft.
Author and Reviewer
Wetenschappelijke referenties en bronnen
Toon referentieAlbert Szent-György. Oxidation, energy transfer, and vitamins Nobel Lecture, December 11, 1937
Marian V. Eberhardt, Chang Yong Lee & Rui Hai Liu. Nutrition: Antioxidant activity of fresh apples. Nature volume 405, pages 903–904 (22 June 2000)
Guarnieri S1, Riso P, Porrini M. Br J Nutr. 2007 Apr;97(4):639-43.
Myint PK, Luben RN, Welch AA, Bingham SA, Wareham NJ, Khaw KT. Am J Clin Nutr. 2008 Jan;87(1):64-9.
Carr AC1, Vissers MC. Synthetic or food-derived vitamin C--are they equally bioavailable? Nutrients. 2013 Oct 28;5(11):4284-304. doi: 10.3390/nu5114284.
Stevenson DE, Hurst RD. Polyphenolic phytochemicals--just antioxidants or much more? Cell Mol Life Sci. 2007 Nov;64(22):2900-16.